Chụp X-quang có ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ?

Khi chúng ta tiếp túc với bức xạ ở mức thấp, mức ảnh hưởng hầu như không đáng kể. Tuy nhiên, trong những năm qua, các nhà khoa học đã tỏ ra lo ngại về tác động của tia X đối với sức khoẻ. Điều này khiến những người thăm khám bệnh nhận được chỉ định chụp X-quang cũng bắt đầu lo ngại việc này.

X-Quang là gì?

X-quang (hay tia X) là một dạng bức xạ điện từ tự nhiên. Chúng được tạo ra khi các hạt mang điện có năng lượng đủ lớn va vào vật liệu. 

Trong y học, tia X được sử dụng như một công cụ hình ảnh quan trọng để chụp ảnh xương và một số mô mềm. Vì tính hữu ích trong khám chữa bệnh và nghiên cứu, công cụ này được sử dụng rộng rãi trên phạm vi toàn cầu.

Tia X hoạt động như thế nào trong khi chụp?

Tia X với các chùm bức xạ không nhìn thấy và không cảm nhận được sẽ đi qua cơ thể của bạn và tạo ra hình ảnh trên máy dò tia X gần đó.

Khi chùm tia đi qua cơ thể, xương, mô mềm và các bộ phận khác sẽ hấp thụ bức xạ theo những cách khác nhau. Các vật rắn hoặc đặc (chẳng hạn như xương) hấp thụ bức xạ dễ dàng, vì vậy chúng xuất hiện màu trắng sáng trên ảnh. Các mô mềm (chẳng hạn như các cơ quan) không hấp thụ bức xạ dễ dàng, vì vậy chúng xuất hiện trong các sắc thái xám trên X-quang.

Các loại X-quang

Tia X được ứng dụng nhiều trong y học với những loại chụp X-quang phổ biến nhất bao gồm:

• X-quang ngực: Xét nghiệm này tìm kiếm các bất thường ở tim, phổi và xương ngực
• X-quang bụng: Cho thấy hình ảnh của thận, dạ dày, gan và bàng quang. Loại này giúp chẩn đoán các tình trạng như sỏi thận và sỏi bàng quang. Đôi khi, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thêm chất cản quang (một kiểu thuốc nhuộm giúp hình ảnh hiển thị rõ hơn)
• X-quang xương: Dùng để đánh giá liệu xương có bị gãy, trật khớp và viêm khớp không. Hình ảnh chụp X-quang xương cũng có thể cho thấy dấu hiệu ung thư xương hoặc nhiễm trùng.
• X-quang nha khoa: Giúp đánh giá răng và nướu của bạn, tìm nhiễm trùng kiểm tra sâu răng.
• X-quang tuyến vú (nhũ ảnh): Chụp mô vú để đánh giá các khối u ở vú và chẩn đoán ung thư vú.

Rủi ro khi chụp X-quang

Tiếp xúc với bức xạ

Một số người lo lắng rằng tia X không an toàn vì tiếp xúc với bức xạ có thể gây đột biến tế bào dẫn đến ung thư.

Lượng bức xạ bạn tiếp xúc trong quá trình chụp X-quang phụ thuộc vào mô hoặc cơ quan được kiểm tra. Độ nhạy cảm với bức xạ phụ thuộc vào độ tuổi, với trẻ em nhạy cảm hơn người lớn.

Mặc dù tia X sẽ gây ra một số vấn đề sức khoẻ, nhưng nguy cơ tiếp xúc quá mức với bức xạ trong quá trình chụp X-quang là rất thấp. Nói chung, tia X được sử dụng trong y khoa với những quy định nghiêm ngặt thì an toàn và hiệu quả cho mọi lứa tuổi.

Bức xã từ tia X có thể gây hại cho thai nhi, dù rủi ro rất nhỏ. Nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai, hãy cho bác sĩ biết để được chỉ định các loại xét nghiệm hình ảnh khác an toàn hơn chụp X-quang như MRI hoặc siêu âm.

Phản ứng với chất cản quang

Nếu bạn nhận được thêm thuốc cản quang trước khi chụp X-quang, bạn nên uống nhiều nước để thải chất cản quang ra khỏi cơ thể sau khi chụp. Một số người xuất hiện tác dụng phụ do thuốc cản quang, hãy gọi cho bác sĩ của bạn nếu:

• Phát ban da, nổi mề đay hoặc ngứa
• Buồn nôn hoặc nôn mửa
• Co thất dạ dày hoặc tiêu chảy
• Khó thở hoặc thở gấp
• Nhức đầu

Phản ứng dị ứng với chất cản quang hiếm khi xảy ra. Những người bị dị ứng hoặc hen suyễn có nhiều khả năng bị dị ứng với thuốc cản quang.

Lưu ý khi chụp X-quang

Thông báo đầy đủ tình trạng sức khoẻ cho bác sĩ chỉ định

Những thông tin bao gồm: 

• Tiền sử bệnh
• Các loại dị ứng
• Các loại thuốc đang dùng
• Tình trạng thai kỳ, cho con bú hoặc nghi ngờ mang thai

Chuẩn bị trước khi chụp

Bạn thường không cần chuẩn bị gì đặc biệt cho buổi chụp X-quang xương. Đối với các loại X-quang khác, bạn có thể sẽ được yêu cầu:

• Tránh sử dụng kem dưỡng da hoặc nước hoa
• Tháo các vật bằng kim loại như trang sức, kẹp tóc hoặc máy trợ thính
• Mặc quần ó thoải mái hoặc thay áo choàng trước khi chụp X-quang

Như vậy, lượng tia X sử dụng trong quá trình chụp X-quang rất nhỏ và an toàn với mọi người. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, phụ nữ mang thai vẫn nên hạn chế sử dụng phương pháp này. Nếu bạn được chỉ định sử dụng chất cản quang trong khi cần, hãy theo dõi thật kỹ tình trạng cơ thể trong 1-2 ngày sau đó.

Phòng Khám Đa Khoa Vạn Thành Sài Gòn – Tân Phú Đồng Nai tọa lạc tại địa chỉ: Tổ 15 khu 8 – quốc lộ 20 – km 127 – Thị trấn Tân Phú -Huyện Tân Phú – Đồng Nai là đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại khu vực Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu. Liên hệ ngay Hotline: 1900 636 615 – 02513 856 186 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất! Theo dõi Fanpage Phòng khám Đa khoa Vạn Thành Sài Gòn – Tân Phú – Đồng Nai để cập nhật thêm thông tin mới nhất! Đặt hẹn online, thăm khám tiện lợi tại đây!